Son zamanlarda özellikle üretim alanlarında çalışan arkadaşlardan çok fazla “duruş” haberi duyuyorum. Duruş diyince herkes olduğu yerde durmuyor tabi. İşler duruyor, çalışanlar ücretsiz izne çıkarılıyor…
Durum ekonomik krizle doğrudan ilgili. Planlı üretime yetecek talep olmadığı için kısa veya uzun duruşlar yapılmak zorunda kalınıyor. Burada bold yazdığım ifadede ilginç bir nokta var, dikkatinizi çekmek istiyorum. Mantıklı düşününce üretimin talebi karşılamak üzere planlanması gerekir değil mi? Fakat realite öyle değil, talebin üretimi karşılayıp karşılamaması bir çok konunun kök sebebi olarak karşımıza çıkıyor.
Her neyse, asıl değinmek istediğim konu farklı: ÜCRETSİZ İZİN, hem de ZORUNLU.
İş kanununa göre ücretsiz izin kullanımı için her iki tarafın (işveren ve çalışan) rızası olması gerekir.
Karşılıklı rıza olduğu durumda çalışanın kişisel ihtiyaçları gerektirdiğinde işvereninden izin alarak işe gelmemesi, işe gelmediği günün ücretini almaması normal.
Diğer bir senaryoda, zorunlu hallerde işin durması gerekiyorsa, çalışanın da rızasıyla çalışmanın durması ve bu çalışılmayan günlerin ücretinin ödenmemesi de normal olabilir.
Fakat en başta bahsettiğim örnekler satış azlığından kaynaklanan ve sık karşılaşılan duruşları kapsıyor. Yani işveren üretimi durduruyor, çalışanları da hooop ücretsiz izine çıkarıveriyor. Çalışanın rızasının alınıp alınmadığı meçhul. Kağıt üstünde senelik olarak imzalatılan taahhütnameler veya iş sözleşmesinin kendisinde çalışana kabul ettirilmiş sayılabiliyor. Fakat her bir duruş için sorulup sorulmadığı konusunda şüphelerim var.
Bu durumu savunanların da tek bir argümanı var: “e işveren napsın, işten atmak yerine geçici olarak işi durduruyor. çalışanı koruyor işte” diyorlar. Katılmıyorum kendilerine…
Sonuç olarak giden çalışanın maaşı oluyor. İşverenin parası cebinde kalıyor. Ekonomik krizde patron kendini korurken, maaşını eksik alan çalışan yaşamını devam ettirip duruş bittikten sonra aynı işyerine hizmet edebilmek için borçlanmaya devam ediyor.
